.png)
تاریخچه الکل
الکل را نخستین بار ابوبکر محمد بن زکریابی پزشک و شیمیدان ایرانی از تقطیر شراب تهیه کرد وی آنرا الکحل نامید. بعدها یک آمریکایی بنام دکتر واندیک آن را الکل نامید. در شیمی الکل ها در شمار گروه مهمی از ترکیب های شیمیایی هستند و در واکنش های گسترده ای شرکت می کنند و بسیاری از ترکیب های شیمیایی از آن ها به دست می آیند، به طوری که در کتاب شیمی آلی موریسن و بوید آمده است اگر به شیمیدانی بگویند او را با ده ترکیب شیمیایی در یک جزیره تنها خواهند گذاشت الکل یکی از آن ها خواهد بود. به طور کلی زمانی که نام الکل به تنهایی به کار می رود معمولاً منظور اتانول است اتانول مایع بی رنگ و فرار و با بویی بسیار تند است که از تخمیر شکرها به دست می آید. کاربردها برخی از کاربردهای الکل : سوخت خودرو،حلال،کاربردهای پزشکی و گند زدایی،رنگ سازی،آرایشی بهداشتی شناخت الکل
الکل و انواع آن
از نظر علم شیمی هر ماده ای که در فرمول شیمیایی آن عامل هیدروکسل (OH -) وجود داشته باشد یک الکل محسوب می شود الکل از مشتقات هیدروکربن هاست که در آن ها هر مولکول ترکیبی از چند اتم هیدروژن و کربن می باشد. نهایت یک عامل (OH ) جانشین یک اتم هیدروژن می گردد و بنابر تعداد عامل (OH ) الکل ها را یک یا چند ظرفیتی می گویند. فرمول عمومی آنها OH 1 +2n H n C بوده و در جرم های ملکولی پایین به دلیل برقراری پیوند هیدروژنی به هر نسبت در آب حل می شوند. الکل انواع زیادی دارد که ذیلاً به برخی از آن ها اشاره می کنیم: الف) الکل متیلیک ساده ترین الکل ها، الکل متیلیک است که مبنای الکل های یک ظرفیتی می باشد الکل متیلیک از تقطیر چوب به دست می آید و از این رو به آن عرق چوب نیز می گویند این ماده مایعی است بی رنگ که در ۶۶ درجه سانتی گراد می جوشد با شعله کمی آبی رنگ می سوزد و چون با آب مخلوط گردد تقلیل حجم یافته و تولید حرارت می کند. الکل متیلیک در صنایع رنگ سازی کاربرد دارد به علاوه سمی است قوی که شرب ۸ تا ۱۰ گرم آن باعث اختلالات هاضمه ،کوری و مرگ می شود. پس از الکل متیلیک یا متانول بقیه الکل ها ی یک ظرفیتی یا یک عاملی را به الکل های نوع اول ،دوم و سوم طبقه بندی می کنند اتانول که موضوع بحث ماست در زمره الکل های نوع اول است همچنین الکل های دو ظرفیتی و سه ظرفیتی و … نیز وجود دارد که می توان از ضد یخ به عنوان الکل دو ظرفیتی (یا الکل دو عاملی اشباع) و گلیسیرین به عنوان الکل سه ظرفیتی ( یا الکل سه عاملی اشباع) نام برد. ب) الکل اتیلیک اتانول به طور طبیعی و به مقدار بسیار کم در نان (۵ % درصد) مغز انسان و گیاهان وجود دارد علاوه بر مخمر و بعضی باکتری ها بدن انسان نیز به مقدار چشمگیری الکل تولید می کند در اکثر موارد تمام این تولید مربوط به میکروب های موجود در روده انسان می باشد برای آشنایی بیش تر با این ماده به تبیین اوصاف الکل و آثار ظاهری الکل بر جسم و روان می پردازیم.
ویژگی های الکل و آثار آن
الکل اتیلیک در ۳/۷۸ درجه سانتی گراد به جوش می آید و در ۱۱۴- درجه ذوب می شود الکل مطلق، آب گونه ای است بی رنگ و زود آتش گیر با بویی ویژه در برودت زیاد ابتدا قوام آمده و سپس مانند شیشه منجمد می گردد. انواع الکل اتیلیک الکل اتیلیک خالص یا مطلق مایعی است بیرنگ ، زلال، فرار و فوق العاده جاذب الرطوبه با بوی مخصوص که قابل اختلاط با آب ،اتر و کلروفرم می باشد الکل مطلق حاوی ۴/۹۹ تا ۱۰۰ درصد حجمی یا ۹۹ تا ۱۰۰ درصد وزنی اتانول است به سهولت قابل اشتعال بوده و با شعله آبی می سوزد. الکل اتیلیک ۹۶ درجه ۲ مایعی است بیرنگ و زلال با وزن ملکولی ۰۷/۴۶ که به هر نسبتی در آب حل می شود بوی مشخص و تندی دارد و در حرارت ۳/۷۸ درجه سلسیوس در شرایط متعارفی جوشیده و در سرمای ۱۱۲ – درجه سلسیوس منجمد می شود. دارای حداقل ۹۶ % حجمی اتانول بوده و به آسانی با شعله آبی سوخته و گاز کربنیک و آب می دهد.
کاربرد الکل اتیلیک
از الکل به عنوان پرمصرف ترین ماده شیمیایی در فرآیند ساخت و سنتز ، جداسازی و تولید می توان نام برد در صنعت الکل را جهت تهیه لاک،ورنی و رنگ های انیلین و دواجات به کار می گیرند الکل در آزمایشگاه ها به عنوان سوخت کاربرد دارد ولی استفاده از آن به این منظور به صرفه نیست. الکلی که در صنعت به کار گرفته می شود از لحاظ ماهیت هیچ تفاوتی با الکل طبی ندارد و هر دو همان الکل اتیلیک یا اتانول می باشند منتها به دلایلی نظیر گرفتن مالیات از نوشابه های الکلی و یا جلوگیری از سوء استفاده از آن ها کارخانجات تولید کننده الکل مواد سمی ، بد بو کننده ( هم چون متانول یا عرق چوب) و مواد رنگین کننده ( هم چون پریدین) به آن می افزایند. الکل بهترین حلال آلی است و لذا در آزمایشگاه ها و صنایع داروسازی کاربرد بسیار زیادی دارد در مواردی نیز الکل جهت محافظت از رشد میکروبی در فرآورده های دارویی،ساخت روکش قرص ها و ضد عفونی کننده پوست به کار می رود در پزشکی نیز الکل جهت ضد عفونی کردن ابزارهای طبی و غیره به کار گرفته می شود به علاوه قطعات تشریحی را به خوبی می توان در الکل از گندیدن و عفونت محافظت نمود همچنین الکل در ساختن ادکلن ها و لوازم آرایشی نیز کاربرد فراوان دارد. مکانیسم الکل اتیلیک در ضد عفونی کردن میکروبها کاربردهای پزشکی و گند زدایی الکل به دلیل نفوذ فوق العاده به داخل منافذ و حفره ها و ایجاد تجمع و انعقاد در پروتئین های ساختار سلولی میکروب و باکتری های گرم مثبت و منفی و باکتری ها ی مقاوم به اسید با غلظت ۷۰ تا ۸۰ درصد موجب مرگ عوامل میکروبی می شوند. کندی عملکرد الکل باعث می شود که زمان کافی برای نفوذ به ساختار باکتری ها وجود داشته باشد و پروتئین های باکتری لخته شود و باکتری از بین برود. لازم به ذکر است که بر خلاف تصور متداول میزان خلوص الکل هیچ ارتباطی با میزان خاصیت ضد عفونی کننده آن ندارد و چه بسا الکل هایی با درصد خلوص پایین تر برای این منظور بهتر عمل می کنند.